5 chiến lược luyện IELTS Listening giúp tăng ít nhất 1 band mà không cần học “mẹo”

Một trong những kỹ năng tưởng dễ nhưng lại khiến nhiều học viên “vỡ mộng” trong kỳ thi thật chính là IELTS Listening. Có những bạn luyện đề rất chăm, nghe hàng chục audio mỗi tuần nhưng điểm vẫn dậm chân ở mức 5.5 – 6.0. Ngược lại, có học viên luyện đúng cách – nghe ít hơn nhưng nghe sâu hơn – lại tăng điểm đều đặn và vượt mốc 7.0 chỉ sau vài tháng.

Vậy sự khác biệt nằm ở đâu? Trong bài viết này, ICE IELTS sẽ chia sẻ 5 chiến lược luyện Listening hiệu quả, được đúc rút từ quá trình giảng dạy thực tế cho hàng nghìn học viên. Những chiến lược này không chỉ giúp bạn nghe tốt hơn mà còn nghe chủ động hơn, hiểu sâu hơn và làm bài chính xác hơn, thay vì chỉ “nghe cầu may” và khoanh bừa.

1. Ngừng nghe thụ động – hãy luyện nghe có mục tiêu

Một trong những sai lầm phổ biến là nghe quá nhiều nhưng không có mục tiêu cụ thể. Nhiều người cho rằng nghe nhiều sẽ quen, sẽ hiểu. Điều này đúng ở một mức độ nào đó, nhưng nếu bạn chỉ “nghe để nghe”, không phân tích, không phản hồi, thì dù nghe hàng trăm bài, bạn vẫn khó tăng điểm.

Luyện nghe có mục tiêu nghĩa là gì? Nghĩa là trước khi bấm play, bạn cần xác định rõ:

Mình đang luyện dạng câu hỏi gì (Form Completion? Map? Multiple Choice?)
Mình cần tập trung nghe thông tin gì (số liệu, địa điểm, lý do, từ khóa?)
Sau khi nghe xong, mình sẽ làm gì với audio đó (kiểm tra đáp án? đối chiếu transcript? ghi chú lại lỗi sai?)

Một bài nghe 30 phút nhưng luyện đúng cách có thể giá trị hơn 10 bài nghe lướt trong vô thức.

2. Luyện nghe theo cụm – không nghe từng từ

Người mới học IELTS thường gặp khó khăn trong việc “nghe không kịp” hoặc “không nghe thấy từ mình cần”. Thực chất, nguyên nhân không phải bạn không biết từ, mà là bạn đang cố nghe từng từ rời rạc, trong khi người bản ngữ luôn nói theo cụm và nối âm liên tục.

Thay vì cố gắng nghe từng từ một, hãy luyện nghe theo cụm ý, ví dụ:

“a wide range of” → nghe thành /ə-waɪd-reɪnʤəv/
“is going to be held” → nghe thành /ɪz-gənə-bi-held/

Việc luyện tập shadowing (nghe – dừng – nhắc lại cả cụm) và sử dụng transcript để đánh dấu cụm từ quan trọng sẽ giúp bạn tăng khả năng nghe hiểu tự nhiên, không phụ thuộc vào tốc độ chậm hoặc giọng dễ.

3. Ghi chú chiến lược – không viết tràn lan

Nhiều bạn có thói quen vừa nghe vừa viết tất cả những gì nghe được ra giấy. Điều này không những làm bạn rối mà còn khiến bạn bỏ lỡ thông tin quan trọng.

Thay vì ghi chép tùy tiện, hãy luyện cách ghi chú theo từ khóa:

Dự đoán từ loại trước khi nghe (danh từ, số, ngày tháng…)
Ghi keyword rút gọn, không cần đầy đủ (e.g., “Wed 3pm, park, cancel → zoo”)
Tập viết nhanh các đơn vị thường xuất hiện như số điện thoại, địa chỉ, thời gian

Khi luyện, hãy thử làm bài 2 lần:

Lần 1 nghe và làm như thi thật
Lần 2 nghe lại, vừa nhìn transcript vừa kiểm tra xem vì sao mình sai

Việc hiểu vì sao sai còn quan trọng hơn đúng bao nhiêu câu.

4. Luyện đa giọng – đa tốc độ – đa tình huống

Một trong những khác biệt lớn của IELTS Listening là bài thi có thể xuất hiện nhiều giọng khác nhau: Anh – Úc – Mỹ – New Zealand. Nếu bạn chỉ luyện một nguồn audio duy nhất (thường là Anh – Anh), bạn dễ bị “hẫng” khi gặp giọng khác trong phòng thi.

Hãy dành thời gian nghe audio IELTS từ nhiều nguồn:

IELTS Liz, IELTS Advantage (giọng Anh)
Cambridge Practice Test (giọng Úc, giọng pha)
Podcasts giáo dục như 6-Minute English (BBC), The English We Speak...

Ngoài ra, luyện nghe theo chủ đề thực tế cũng rất quan trọng. Các chủ đề như môi trường, giáo dục, du lịch, công nghệ… xuất hiện rất thường xuyên trong đề thi thật. Khi bạn quen với nội dung, bạn sẽ dự đoán thông tin dễ hơn.

5. Không chỉ luyện nghe – hãy luyện tư duy làm bài

Một sai lầm khác là học viên luyện rất nhiều nhưng… chỉ để nghe hiểu, chứ không luyện cách làm bài theo dạng câu hỏi. Bạn cần học cách nhận diện nhanh các dạng sau và có chiến thuật riêng cho từng dạng:

Form Completion: luôn nghe cụ thể – chính xác từng chữ (dễ mất điểm do sai chính tả, số nhiều, dạng từ)
Map/Diagram Labelling: luyện tưởng tượng không gian, luyện từ định vị (turn left, opposite, adjacent...)
Multiple Choice: luyện loại trừ đáp án sai trước, xác định ý chính thay vì nghe từng lựa chọn
Matching Information: xác định nhóm thông tin, nghe mối quan hệ thay vì nghe đúng từ

Việc làm chủ từng dạng bài giúp bạn làm bài nhanh hơn – chính xác hơn, đặc biệt khi bài thi chỉ được nghe duy nhất 1 lần.

Tổng kết: Nghe ít – học sâu – tăng band thật

Nghe tốt không phải nghe được nhiều, mà là nghe chủ động, hiểu sâu, làm đúng. Việc bạn tăng điểm IELTS Listening không phụ thuộc vào số lượng audio bạn đã nghe, mà phụ thuộc vào mức độ bạn học được từ mỗi lần luyện.