chi tiết blog

Nếu bạn đang luyện IELTS để vượt mốc 6.5, có thể bạn đã từng rơi vào trạng thái “bí ý tưởng”, hoặc cảm thấy bài viết, bài nói của mình cứ trôi tuột, thiếu chiều sâu. Bạn biết mình không sai ngữ pháp, không thiếu từ vựng, nhưng vẫn bị đánh giá là “thiếu phát triển lập luận”, “ý còn phiến diện”, hoặc “trả lời chưa thuyết phục”.

Vấn đề nằm ở chỗ: bạn chưa kích hoạt được tư duy phản biện – kỹ năng nền tảng tạo nên sự khác biệt giữa người học tiếng Anh và người tư duy học thuật bằng tiếng Anh.

Tư duy phản biện là gì và vì sao quan trọng trong IELTS?

Hiểu một cách đơn giản, tư duy phản biện (critical thinking) là khả năng xem xét vấn đề từ nhiều góc nhìn, đặt câu hỏi, phân tích – đánh giá – phản biện thông tin thay vì tiếp nhận một chiều. Đây là kỹ năng cực kỳ cần thiết trong môi trường học thuật và đời sống hiện đại, khi bạn không chỉ cần biết “câu trả lời đúng”, mà còn cần biết vì sao nó đúng, đúng trong hoàn cảnh nào, và có lựa chọn nào khác không.

Trong bài thi IELTS, bạn không được yêu cầu “phản biện” theo nghĩa gay gắt. Tuy nhiên, tư duy phản biện giúp bạn:

• Trong Writing Task 2, viết luận có chiều sâu hơn, biết đưa ra phản đề, cân nhắc nhiều khía cạnh của một vấn đề.

• Trong Speaking Part 3, trả lời mạch lạc hơn, có dẫn chứng, có sự đánh giá thay vì “trả lời cho có”.

• Trong Reading, đánh giá được lập luận trong bài đọc, đặc biệt ở Passage 3 (dạng học thuật).

• Trong Listening, hiểu được cấu trúc trình bày – so sánh – đối chiếu thông tin.

Tư duy phản biện là cầu nối giữa ngôn ngữ và tư duy học thuật, giúp bạn không chỉ “nói hay, viết trôi” mà còn “nói trúng, viết sắc”.

Ví dụ: Viết có phản biện khác gì viết liệt kê?

Xem hai đoạn văn dưới đây để cảm nhận sự khác biệt:

Đoạn A – Thiếu phản biện:

Many people think fast food is unhealthy. It causes obesity and other health problems. Therefore, fast food should be banned in schools.

Đoạn B – Có tư duy phản biện:

While fast food is often criticized for contributing to health issues such as obesity, completely banning it in schools may not be the most effective solution. A more balanced approach could involve regulating portion sizes and promoting healthy eating habits through education. This allows students to develop self-awareness and make informed choices rather than being forced into restrictions.

Ở đoạn B, người viết không chỉ nêu ý kiến mà còn đánh giá tính hợp lý của giải pháp, đưa ra phản đề và đề xuất hướng tiếp cận mới. Đây chính là dấu hiệu của tư duy phản biện – điều mà giám khảo IELTS rất đánh giá cao.

3 chiến lược đơn giản để phát triển tư duy phản biện trong IELTS

1. Tập đặt câu hỏi “What if...?”

Khi viết hoặc nói, hãy tự hỏi:

• Nếu ngược lại thì sao?

• Có ngoại lệ nào không?

• Có giải pháp thay thế không?

• Có tác động tích cực và tiêu cực không?

Ví dụ: đề bài “Some people think remote work is more effective than office work.”
→ Thay vì chọn hẳn một bên, hãy cân nhắc: Ai? Nghề gì? Mặt lợi và hại là gì?

2. So sánh & đối chiếu thay vì khẳng định tuyệt đối

Một lập luận học thuật tốt thường đi kèm sự đối chiếu:

“While X offers clear advantages in…, it may be less effective in situations where…”

Cách này đặc biệt hiệu quả trong Speaking Part 3 khi bạn cần bàn về một vấn đề rộng như giáo dục, công nghệ, xã hội.

3. Viết/speaking theo cấu trúc lập luận: CLAIM – REASON – COUNTER – RESULT

Ví dụ:

Claim: Fast food is bad for students.
Reason: It affects their long-term health.
Counter: But banning it may backfire.
Result: Teaching them to choose wisely might be more sustainable.

Cách phát triển này giúp bài viết/bài nói có chiều sâu mà vẫn mạch lạc.

Làm sao để luyện tư duy phản biện nếu bạn là người mới?

Bạn không cần phải học triết học hay đọc lý luận chính trị để có tư duy phản biện. Hãy bắt đầu từ việc luyện viết đoạn hoặc trả lời Part 3 hàng ngày, với một góc nhìn khác nhau cho cùng một chủ đề.

Đọc báo quốc tế (BBC, The Guardian…) và phân tích bài viết theo hướng:

• Tác giả đưa ra luận điểm gì?

• Có dẫn chứng không?

• Có phản đề không?

• Mình đồng ý hay phản đối, vì sao?

Chỉ cần 10–15 phút mỗi ngày, bạn sẽ thấy rõ sự thay đổi trong cách nghĩ – cách viết – cách nói của mình. Dần dần, bạn sẽ không còn nói/viết theo kiểu “cho có”, mà biết trình bày một lập luận có suy nghĩ, có chiều sâu và có trách nhiệm học thuật.

Lời kết

Tư duy phản biện không chỉ giúp bạn đạt điểm cao hơn trong IELTS – mà còn giúp bạn tư duy rõ ràng, phân tích thông tin hiệu quả và đưa ra quan điểm cá nhân một cách thuyết phục.

Trong một thế giới đang chuyển mình nhanh chóng, người có khả năng phản biện sẽ không bị cuốn theo số đông, mà biết đặt câu hỏi đúng, chọn góc nhìn đúng, và truyền tải ý tưởng một cách rõ ràng – logic – học thuật.

Đó chính là điều mà bài thi IELTS, cũng như giám khảo, đang tìm kiếm ở một thí sinh thực sự sẵn sàng hội nhập toàn cầu.

📍 Xem thêm bài mẫu phát triển ý và chiến lược phản biện tại:
🌐 https://iceielts.com
📞 Hotline: 0826 226 686 | 024 8588 8383